Kết tinh và sáng tạo

Đêm Sài Gòn với những ánh đèn rực rỡ, tấp nập người qua, phố phường đông đúc, hay Sài Gòn dù là ngày nắng hay ngày mưa, đâu đó giữa lòng thành phố, trong lòng chợ, trong những con hẻm nhỏ xa xa vẫn vang lên: ”Trời ơi, bởi sa cơ giữa chiến trường thọ tiễn nên Võ Đông Sơ đành chia tay vĩnh viễn Bạch Thu Hà …”, hay như: “ghe chiếu Cà Mau đã cắm sào trên bờ kênh ngã bảy, sao cô gái năm xưa chẵng thấy ra … chào” rất thân thương, quen thuộc và gần gũi qua tiếng hát huyền thoại của các danh ca Út Trà Ôn, Minh Cảnh …

Soạn giả NSND Viễn Châu – người sáng tạo ra bài tân cổ giao duyên quen thuộc, thân thương gắn liền với người dân nam bộ, trải hơn nửa thế kỷ nay qua bài ca của ông đã có biết bao nghệ sĩ thành danh rực rỡ: NSND Út Trà Ôn với “Tình anh bán chiếu”, NS Út Bạch Lan với “Hoa lan trắng” , NSƯT Ngọc Giàu có “Áo tình đắp mộ người yêu”, NS Thành Được “Tiếng trống tàn canh”, NSƯT Lệ Thủy với “Quan âm Thị Kính” , “Tu là cội phúc” (NS Minh Cảnh), “Lắng tiếng chuông ngân” (NSƯT Thanh Nga), “Nửa đêm sầu hận” (NSƯT Mỹ Châu), “Hạng Võ biệt Ngu Cơ” (NSTấn Tài), “Mồ chồng ngọn cỏ còn xanh” (NSƯT Minh Phụng),…

Sau này là các nghệ sĩ như: NSƯT Vũ Linh, nghệ sĩ tài danh Tài Linh, NSƯT Kim Tử Long, NSƯT Thoại Mỹ, Vũ Luân… Và một nhân vật Hàn Mạc Tử trong vở tuồng cùng tên của ông đã đưa hình ảnh chàng kép mới, trẻ đẹp, nam tính của sân khấu cải lương – Rồng Nhỏ NSƯT Kim Tiểu Long đi vào lòng người đầy thuyết phục: da diết, ai oán, nức nở, trăn trở sầu dưới ánh đèn đêm xót đau, bi thương cho một thân phận tài hoa bạc mệnh …

Nói về sự mộc mạc trong lời ca còn có các bài vọng cổ của soạn giả Quy Sắc như bài “Cô bán đèn hoa giấy” qua giọng hát NSND Lệ Thủy, “Bánh bông lan”, “Hương cau quê ngoại”, “Phận làm dâu” … sự mộc mạc chan chứa tình quê rất gẫn gũi, dễ nhớ từ nội dung bài vọng cổ “Chợ Mới”, đậm đà tình người nghĩa đất, tình người, tình quê hương đất nước trong “bên sông Vàm Cỏ” của soạn giả Trọng Nguyễn …

Bài tân cổ giao duyên là kết tinh của tính sáng tạo không ngừng nhằm tìm kiếm cái mới cho nền cổ nhạc nước nhà, là sự thăng hoa của cảm xúc người nhạc sĩ với những lời ca được lựa chọn trau chuốt thật gần gũi, dễ nghe, dễ đi vào lòng người, và một khi đã nghe rồi thì không bao giờ quên được, bất kể là ai, tầng lớp nào dù ở đâu, khi nào đi nữa đều có thể nhớ và hát được thì đó lại là thành công không chỉ của người tác giả mà còn ở sự kết hợp liền mạch cảm xúc của người nghệ sĩ.

Kỳ 2: https://sankhauonline.vn/tinh-tuy-cua-bai-vong-co-ky-1

Kỳ 3: https://sankhauonline.vn/tinh-tuy-bai-vong-co-ky-3-su-chac-loc

Vương Thoại Hồng